Dieta bezglutenowa jest zalecana u osób, które faktycznie mają ku temu podstawy, tzn.:
- u osób chorych na celiakię,
- posiadających alergię na pszenicę,
- nieceliakalną nadwrażliwość na gluten.
We wskazanych przypadkach dieta bezglutenowa jest najlepszym sposobem leczenia i prowadzi do poprawy samopoczucia oraz ustąpienia objawów.
Czym właściwie jest gluten?
Jest białkiem pochodzenia roślinnego, znajdującym się w pszenicy, jęczmieniu, życie czy owsie (wtórnie zanieczyszczonym innymi zbożami). Wśród naturalnie bezglutenowych produktów wymienia się: ryż, proso, sorgo, grykę, nasiona roślin strączkowych, kukurydzę, amarantus, tapiokę, maniok, ziemniaki, bataty i ich przetwory. Żywność bezglutenowa przetworzona oznaczana jest znakiem przekreślonego kłosa.
W diecie bezglutenowej najlepiej wybierać produkty nieprzetworzone, które są naturalnie pozbawione glutenu. U osób chorych gluten nawet w niewielkiej ilości może prowadzić do powstania przykrych dolegliwości. W przypadku żywności przetworzonej należy wnikliwie zapoznawać się z treścią etykiet produktów, ponieważ gluten może skrywać się także pod innymi nazwami, np. białka zbóż, białka pochodzenia roślinnego, skrobia warzywna, skrobia modyfikowana, skrobia spożywcza, substancje zagęszczające i wypełniające pochodzenia zbożowego, otręby, mąka tortowa i inne. Gluten może znajdować się w żywności także przypadkowo. Dlatego bardzo ważny jest sam proces przygotowywania posiłków. Jeśli choć jedna osoba w danej grupie nie toleruje glutenu należy stosować inne sztućce czy naczynia podczas obróbki żywności, aby zapobiec przypadkowemu zanieczyszczeniu substancją, o której mowa. Do potraw z glutenem i bez należy zatem używać innych noży, łyżek, mieszadeł, desek do krojenia czy np. wymieniać olej podczas smażenia.
Natomiast długotrwałe stosowanie diety eliminującej gluten bez wyraźnych wskazań może spowodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego takie jak wzdęcia, gazy czy bóle brzucha. Krótko mówiąc może okazać się, że osoba, która dłuższy czas nie spożywała produktów zawierających gluten po zjedzeniu tradycyjnych potraw, np. na przyjęciu, resztę wieczoru spędzi z niekomfortowymi symptomami. Nie jest to jednak regułą, ponieważ czasowa eliminacja glutenu z jadłospisu, pod okiem fachowca, może polepszyć stan zdrowia np. u osób posiadających chorobę Leśniewskiego-Crohna. W diecie bezglutenowej ważnym aspektem jest spożywanie odpowiedniej ilości warzyw i owoców, ponieważ eliminacja tradycyjnych zbóż w diecie wiąże się z mniejszym spożyciem błonnika. Może to zwiększać ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, zaparć, żylaków odbytu czy nowotworu jelita grubego. Badania potwierdzają także, że nieprawidłowo zbilansowana dieta eliminująca gluten może prowadzić do niedoborów składników mineralnych, takich jak magnez, wapń, żelazo, selen czy miedź. Istnieje również przekonanie, że dieta bezglutenowa sprzyja redukcji masy ciała, czy słusznie? Faktycznie może to zadziałać u osób nietolerujących glutenu. Natomiast u osób zdrowych tego typu dieta może zadziałać odwrotnie i sprzyjać powstaniu nadwagi i otyłości. Mitem jest także teoria, że kiedyś ludzie nie byli stworzeni do trawienia glutenu. Badania wykazały, że zboża takie jak pszenica, jęczmień czy żyto były spożywane już 14 440 lat temu do produkcji pokarmów na wzór dzisiejszego chleba. Niepodważalny jest również rewelacyjny wpływ na zdowie, oparty na dowodach naukowych, np. diety śródziemnomorskiej, która zawiera gluten. Dlatego też przed wprowadzeniem nowego modelu żywieniowego warto skonsultować temat ze specjalistą, który odpowiednio zbilansuje Twoją dietę i oceni czy warto ten gluten wykluczyć, ograniczyć czy zwyczajnie z niego nie rezygnować.
Twój komentarz